โรคเอดส์คืออะไร? รู้จักสาเหตุ อาการ การติดต่อ และวิธีป้องกันอย่างเข้าใจ

โรคเอดส์ เป็นหนึ่งในโรคร้ายแรงที่ยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขระดับโลก แม้ในปัจจุบันจะมีความก้าวหน้าทางการแพทย์ที่สามารถควบคุมและยืดอายุของผู้ติดเชื้อได้ แต่ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการติดต่อ อาการ และการใช้ชีวิตร่วมกับผู้ติดเชื้อยังคงมีอยู่มาก บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักโรคเอดส์อย่างครบถ้วน ตั้งแต่ความหมายของโรค สาเหตุ อาการ การตรวจวินิจฉัย ไปจนถึงแนวทางการรักษาและการป้องกัน เพื่อสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องและลดการตีตราทางสังคม

โรคเอดส์คืออะไร?

โรคเอดส์ (AIDS) หรือชื่อเต็มว่า Acquired Immunodeficiency Syndrome คือระยะสุดท้ายของการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี (HIV) ซึ่งเป็นไวรัสที่ทำลายระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ทำให้ผู้ป่วยเสี่ยงต่อการติดเชื้อฉวยโอกาสและโรคแทรกซ้อนรุนแรงต่างๆ โดยหากไม่ได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่อง ผู้ป่วยอาจเสียชีวิตจากโรคที่ปกติคนทั่วไปสามารถต้านทานได้

ความแตกต่างระหว่าง HIV และ AIDS

• HIV (Human Immunodeficiency Virus) คือไวรัสที่ทำลายเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิด CD4 ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการต่อสู้เชื้อโรค
• AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) คือภาวะที่ภูมิคุ้มกันลดลงมากจนร่างกายไม่สามารถต่อสู้กับโรคทั่วไปได้อีกต่อไป

โรคเอดส์ติดต่อได้อย่างไร?

ไวรัส HIV สามารถติดต่อได้ผ่านของเหลวในร่างกาย เช่น:

• การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันกับผู้ติดเชื้อ
• การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
• การถ่ายเลือดหรืออวัยวะที่ปนเปื้อนเชื้อ (ปัจจุบันโอกาสต่ำมากเพราะมีการคัดกรองอย่างเข้มงวด)
• การถ่ายทอดจากแม่สู่ลูกระหว่างตั้งครรภ์ คลอด หรือให้นมบุตร

ไม่ติดต่อผ่าน การจับมือ จาม หายใจร่วมกัน กินอาหารหรือใช้ของร่วมกัน

อาการของโรคเอดส์

อาการของผู้ติดเชื้อ HIV จะแบ่งออกเป็นระยะต่างๆ

1. ระยะแรกหลังติดเชื้อ (Acute HIV)

• มีไข้ ปวดหัว เจ็บคอ ปวดเมื่อย คล้ายไข้หวัด
• ต่อมน้ำเหลืองโต อ่อนเพลีย ผื่นขึ้น

2. ระยะแฝง (Chronic HIV)

• ไม่มีอาการชัดเจน แต่อาจติดเชื้อได้อยู่
• ระยะนี้อาจยาวนานหลายปีหากไม่ได้รับยา

3. ระยะเอดส์ (AIDS)

• น้ำหนักลดมาก
• อ่อนเพลียเรื้อรัง
• ติดเชื้อฉวยโอกาส เช่น วัณโรค ปอดอักเสบ เชื้อรา
• มะเร็งบางชนิด เช่น Kaposi’s sarcoma หรือ lymphoma

วิธีตรวจหา HIV

• การตรวจเลือด เพื่อหาแอนติบอดีต่อเชื้อ HIV
• การตรวจแบบรวดเร็ว (Rapid Test) ทราบผลภายใน 20–30 นาที
• ควรตรวจอย่างสม่ำเสมอ หากมีพฤติกรรมเสี่ยง และทำในสถานพยาบาลที่เชื่อถือได้

การรักษา HIV และ AIDS

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด แต่ ยาต้านไวรัส (Antiretroviral Therapy – ART) ช่วยยับยั้งไม่ให้เชื้อแพร่กระจาย ทำให้ผู้ติดเชื้อมีชีวิตยืนยาวเกือบเท่าคนทั่วไป และไม่พัฒนาไปเป็นเอดส์

การป้องกันโรคเอดส์

• ใช้ ถุงยางอนามัย ทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
• หลีกเลี่ยงการใช้เข็มหรือของมีคมร่วมกับผู้อื่น
• ตรวจสุขภาพและตรวจหา HIV เป็นประจำ
• หากมีพฤติกรรมเสี่ยง ควรปรึกษาแพทย์เรื่องการใช้ยา PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ

สรุป

โรคเอดส์เป็นภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องที่เกิดจากการติดเชื้อ HIV หากไม่ได้รับการรักษาจะนำไปสู่ภาวะติดเชื้อรุนแรงและเสียชีวิตได้ อย่างไรก็ตาม ด้วยการวินิจฉัยเร็วและการเข้าถึงยาต้านไวรัสที่มีประสิทธิภาพในปัจจุบัน ผู้ติดเชื้อสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติและมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้เช่นกัน

ติดต่อเรา

• Facebook : Aura Glow Studio
• เว็บไซต์ : www.auraglowstudio.com